26 Kasım 2011 Cumartesi

MUHABBET KUŞU KULUÇKA DÖNEMİNDE KARŞILAŞILAN PROBLEMLER

Kuluçka Sırasında Karşılaşılan Problemler

1. Eşlerden birinin yavrulara zarar vermesi: Bu durum için çeşitli örnekler vermek mümkündür. Dişi tekrar yumurtlamak isterse yavrulardan genellikle en küçük olanına zarar verebilir. Dişi muhabbet kuşu, diğer yavrular zaten büyümüş ve yuvadan atlamak üzere oldukları için en küçük yavruya zarar verir. Erkek muhabbet kuşu da yavruları kıskanıp dişinin kendisiyle ilgilenmesine isterse yavrulara zarar verebilir. Ayrıca dişi muhabbet kuşlarının stres sebebiyle yavrulara zarar vermesi söz konusudur. Örneğin kuluçka süresince ve yavruların yumurtadan çıktığı andan itibaren iyi beslenemeyen bir dişi stres olup yavruların kafasını gagalayabilir veya tüylerini yolabilir. Bu durumda eslerden hangisinin yavrulara zarar verdiğini bulup onu ayırmak gerekir, kafeste yavrularla tek kalan anne veya babanın da yavruları beslediğinden emin olmanız gerekir. Yavrularla yalnız kalan muhabbet kuşu çok büyük olasılıkla yavruları besler ve büyütür. Zaman zaman ayırdığınız kuşu kafese geri koyup bir sure izleyebilirsiniz. Yavrulara hala zarar veriyorsa yine ayırmanız gerekir. 

2. Eşlerden birinin ölmesi: Yavrular yumurtadan çıktıktan sonra eşlerden biri ölürse yavruların yaşama olasılığı da azalır. Eğer yavru şayisi fazlaysa bu durum yalnız kalan muhabbet kuşu için fazlasıyla yıpratıcı olur. Bu durumda yavruların yasama şansını arttırmak için yapılması gereken en doğru şey kuluçkada olan yavrulu baksa çiftleriniz varsa yavruları onların altına koymaktır. Böyle bir imkânınız yoksa ve yalnız kalan muhabbet kuşu yavrulara bakmaya devem ediyorsa sorun biraz olsun asılır. Bu aşamada siz de zaman zaman yavruları şırınga yardımı ile elle besleyebilir ve yalnız kalan muhabbet kuşuna yardımcı olabilirsiniz. Eslerden biri öldüğünde kalan muhabbet kuşu yavrulara bakmayı tamamen reddedilir. Bu durumda yavruları başka çiftlerin altına koyma sansınız yoksa sizin insan ustu bir caba göstermeniz gerekir. Yavrular çok küçükse beslenmeleri ve sıcak tutulmaları çok zor olduğu için yavruları yaşatmak neredeyse imkânsızdır. 

3. Yavruların ezilerek veya başka sebeplerle ölmesi: Yavrular yumurtadan çıktıktan sonra çeşitli sebepler olabilir. Örneğin ilk defa kuluçkaya yatan 1 yasındaki genç dişi bir muhabbet kuşu çok acemi olduğu için yumurtadan çıkan yavruların üzerine basarak yavruların ezilmelerine ve ölmelerine sebep olabilir.

4. Yumurta tıkanması, kuluçka sırasında eşlerden birinin hastalanması, tüye girmesi: Bu tur durumlarda kuluçka sonlandırılmalı ve yuvalık sökülmelidir. 

5. Yavruların yeterince beslenememesi: Özellikle yavrulardan en küçüğü kardeşleri ile kıyaslandığında gelişimini daha geç tamamlar. Büyük olan yavrular anneleri tarafından daha fazla beslenirler.

6. Dişinin yavrular yuvalığı terk etmeden tekrar yumurtlaması veya eşlerin tekrar çiftleşmeye başlaması:Muhabbet kuşları bazen yuvalıktaki yavrular henüz büyümeden ve yuvalıktan atlamadan tekrar çiftleşmeye başlayabilir ve dişi yumurtlayabilir. Bu durumda çiftler yuvalıktaki yavrularına bakmaya devam ederler. Yuvalıktaki yumurtaları toplayıp erkek ve dişinin yavrularla daha fazla ilgilenmelerini sağlayabilir veya hiç karışmayabilirsiniz. 

7. Yavruların yuvalıktan erken atlamaları veya atılmaları: Yavruların yuvalıktan atlamaları 4-5 haftalık oldukları doneme denk gelir. Bazen 3 haftalık yavruların da yuvalıktan atladıkları veya anne-babaları tarafından atıldıkları olur. Bu durumda yapılacak en doğru davranış yavruyu yuvalığa geri koymaktır. Esler yavruyu tekrar tekrar yuvalıktan atmaya devam ediyor ve yavruya zarar da veriyorlarsa yavruyu başka bir kafese almak gerekebilir. Bu durumda yavrunun yem yediğinden emin olunmalı yemiyorsa da tekrar anne-babası ile ayni kafese konmalıdır.

8. Kuluçka sırasında eşlerin kavga etmesi: Bazen kuluçka sırasında eşler birbirleriyle şiddetli biçimde kavga edebilirler. Örneğin erkek muhabbet kuşu tekrar çiftleşmek ister fakat dişi yavrularla ilgilenmeyi seçerse dişi ve erkek birbiriyle kavga edebilir. Erkek muhabbet kuşları bazen eşlerinin yuvalıktan çıkmasından rahatsız olup onları yuvalığın içine girmeleri için zorlayabilirler.

9. Kuluçka sırasında yuvalığın bitlenmesi: Bu durumda yapılacak en doğru şey yuvalığı değiştirmektir. Evcil hayvan mağazalarında satılan spreyleri yavrularda kesinlikle kullanmamalısınız. 

10. Yavruların yumurtadan zamanında çıkmaması: Bu durumun sebebi embriyonun yumurta içindeki gelişimini çeşitli nedenlerle tamamlayamaması, yumurta kabuğunu kıramaması ve yumurta içinde ölmesi olabilir. Örneğin çok fazla yumurtası olan bir dişi muhabbet kuşu tüm yumurtaları eşit derecede ısıtamayabilir. Yazın aşırı sıcak havalarda yavrular yumurtaların içinde kolayca ölebilir. Özellikle yazın yuvalığın içindeki yumurtaların üzerine çok az miktarda spreyle su sıkılabilir. 

11. Dişi muhabbet kuşunun yumurtaların üzerinden kalkması: Dişi muhabbet kuşu yumurtalar bos ise veya ortamdaki bir şeyden rahatsız olursa yumurtaların üzerinden kalkabilir. 1-2 saatten fazla yumurtaların üzerinde yatmayı bırakırsa yumurtalar soğur ve içindeki embriyolar ölür. 


D. Yavrular Yuvalıktan Atladıktan Sonra Karşılaşılan Problemler

1. Yavruların yuvalıktan atladıktan sonra yem kırmayı öğrenememeleri: Yavrulardan bazıları yuvalıktan atladıkları halde yaşıtları gibi yem kırmayı öğrenemeyebilir. Bu durum insanlar açısından çok can sıkıcı ve üzüntü verici şekilde sonuçlanabilir. Bu şekilde ölen yavrular genellikle anne - babalarından erken ayrılan ve yem yedi sanılıp evcil hayvan mağazalarında satışa sunulan 4-5 haftalık yavrulardır. Örneğin evcil hayvan mağazasından farkında olmadan bu durumdaki bir yavruyu satın almış olabilirsiniz ve yavrunun yem kıramadığını fark edersiniz, yavruyu anne babasına geri xxxürme şansınız yoktur. Bu durumda yavruyu elle beslemek gerekir fakat yavru buna rağmen yem kırmayı öğrenemeyebilir, günden güne eriyerek zayıflar ve ölebilir. Yavruların anne babalarından ayrılmadan önce yem kırmayı öğrenip öğrenmediklerinden mutlaka emin olunmalıdır. Bunun için anne babasından ayrılan yavruların kursakları gün içinde düzenli olarak kontrol edilmelidir. Yavru yem kırmayı başaramıyor ve kursağı boşsa yuvalığın içine veya kafese geri konmalıdırlar. Eğer aceleniz yoksa ve anne-babaları yavrulardan rahatsız olmuyor, onlara zarar vermiyorsa yavrular 2-3 aylık olana kadar onları anne-babaları ile beraber tutabilirsiniz. Bu sayede yavruların her şeyi daha hızlı öğrenirler. Yavruların elle beslenmesi konusunda kütüphanede ayrıntılı bir yazı mevcuttur.

2. Yavrularda çarpık bacaklar: Eğer yavrularda bacaklar yanlara doğru açılıyor ve yavru ayaklarını karnında toplayamıyorsa çarpık bacaklılık söz konusudur. Bu durumda yavrunun ayaklarını bir araya getirmek için sünger veya bir bez parçası kullanılabilir. Ne kadar erken müdahale edilirse yavrunun ayaklarındaki problemin düzelmesi şansı o kadar fazladır. Bu konuyla ilgili kütüphanede hastalıklar kategorisinde ayrıntılı bir yazı mevcuttur.

3. French molt hastalığı: Bu hastalığa yakalan yavrularda kanat ve kuyruk tüyleri düşer. Kuş büyük ihtimalle hayatının sonuna kadar hiç uçamaz. Ender olarak dökülen kanat tüylerinin kalıcı olarak çıktığı görülür. Hastalığın sebebi bilinmemektedir. Bu çiftinizden mümkünse bir daha yavru almamak en doğrusudur. Özürlü yavruların dünyaya gelmesini hiç birimiz istemeyiz. Bu konuyla ilgili kütüphanede hastalıklar kategorisinde ayrıntılı bir yazı mevcuttur. 

4. Kuşlar neden sürekli yumurtlar? Dişi muhabbet kuşumuz 4 yaşında ve son iki yıldır sürekli olarak yumurtluyor. Şu ana kadar yumurtalardan hiç yavru çıkmadı. Bu şekilde yumurtlamaya devam etmesi bir sorun oluşturur mu? Yumurtlamasını durdurmak mümkün mü? Sürekli ve fazla sayıda yumurta yapma özellikle papağan türlerinde ve muhabbet kuşlarında karşılaştığımız bir durum. Bir yumurtlama döneminde 2-6 adet yumurtadan daha fazla yumurtlama ya da yıl içinde toplam yumurtlama sayısının artması aşırı yumurtlama olarak adlandırılır. Dişi muhabbet kuşları kafeste erkek kuş olmadan da yumurtlayabilir.
Kafes kuşlarında aşırı (veya sürekli) yumurtlamanın genel sebeplerini şöyle sıralayabiliriz: Hormonal bozukluklar, bazı hastalıklar, yetersiz beslenme, büyüme döneminden itibaren sahibi tarafından elde büyütülmesi ve beslenmesi.

Aşırı veya sürekli yumurtlama problemi birçok sağlık problemini de beraberinde getirebilir. Bu problemlerin çoğu yumurta üretiminden dolayı artan kalsiyum ve protein ihtiyacına bağlı olarak şekillenir. Yumurta tıkanması, yumuşak kabuklu yumurta yapılması, osteoporozis (kemik erimesi) ve buna bağlı patolojik kırıklar, kilo kaybı, tüy ve deri problemleri ve diğer beslenme hastalıkları bunların içinde ilk akla gelenlerdir. Bu sağlık sorununun çözülmesi için çok değişik tedavi seçenekleri bulunmaktadır.

Kafesin yerinin değiştirilmesi, kuşun gün ışığından yararlandığı sürenin 8-10 saatin üstüne çıkarılmaması, erkek kuş varsa dişiden ayrılması ve birbirlerini duymayacakları odalara alınması, kafesteki ayna gibi yumurtlamayı stimüle edecek aksesuarların çıkarılması, kuluçka yeri yoksa ilave edilmesi ya da varsa çıkarılması veya yerinin değiştirilmesi, yalancı plastik yumurta konması gibi değişiklikler yumurtlama problemini ortadan kaldırabilir. Beslenme hatalarının düzeltilmesi, vitamin, mineral ve protein eksikliklerinin tespit edilip giderilmesi, protein kaynaklarının değiştirilmesi, veteriner hekiminiz gerekli görüyorsa hormon tedavileri yapılması sürekli yumurtlama sorununu çözmek için yardımcı olacaktır. Bunların dışında cerrahi yöntemle üreme organlarının alınarak kuşun kısırlaştırılması radikal bir çözüm olarak düşünülebilir. Ancak kuşların hem genel yapılarının hem de üreme organlarının hassasiyeti nedeniyle bu ameliyatlar çok riskli kabul edilmektedir

Hiç yorum yok:

Yorum Gönder